Επίσκεψη στους τάφους των Βενιζέλων. Χανιά – Κρήτης.

Κυριακή πρωί και ευρισκόμενη άλλη μία φορά στα όμορφα Χανιά, την ιδιαίτερη πατρίδα μου, σκέφτηκα να ανέβω προς το Ακρωτήρι, στην όμορφη τοποθεσία του Προφήτη Ηλία, στο μέρος που βρίσκονται οι τάφοι των Βενιζέλων, μόλις 5 χιλιόμετρα ανατολικά από την πόλη.
O Ελευθέριος Βενιζέλος είχε εκφράσει την επιθυμία, η τοποθεσία αυτή να αποτελέσει την τελευταία του κατοικία, μόλις λίγα χιλιόμετρα μακριά απο το σπίτι του που βρίσκεται στην συνοικία Χαλέπα της πόλης των Χανίων. Το 1936 κτίστηκε λοιπόν σε αυτό το σημείο ο τάφος του. Η τοποθεσία μαγευτική, πανέμορφη, μέσα στο πράσινο και τη δροσιά των πεύκων, αναδύει το άρωμα της ιστορίας.

Στη συνέχεια της ιστορίας, το 1965 απέναντι από τον τάφο του Ελευθέριου Βενιζέλου στήθηκε και ο τάφος του γιου του Σοφοκλή Βενιζέλου, ο οποίος υπήρξε και πρωθυπουργός της Ελλάδας το διάστημα 1943 έως το 1952.
Οι δύο τάφοι των Βενιζέλων, ο ένας αντικριστά στον άλλο, βρίσκονται μέσα σ’ ένα πανέμορφο πάρκο με κήπους, λιθόστρωτα δάπεδα, δρομάκια, σκαλοπάτια και πεζούλια, κάτω απο την σκιά των πεύκων, ενώ αυτό που προσδίδει φοβερή ομορφιά στο χώρο είναι το γαλάζιο της θάλασσας και η πανοραμική θέα στα Χανιά και στην ευρύτερη περιοχή.

Δίπλα στον τάφο του Εθνάρχη, γράφτηκε με μεταλλικά γράμματα  ο επικήδειος που ο ίδιος είχε εκφωνήσει στην βουλή των Ελλήνων τον Απρίλιο του 1932.

«Ο προκείμενος νεκρός ήτο αληθινός άνδρας με θάρρος και αυτοπεποίθησιν και δι’ εαυτόν και διά τον λαόν τον οποίον εκλήθη να κυβερνήση. Ίσως έκανε πολλά σφάλματα αλλά ποτέ δεν του απέλειψε το θάρρος, ποτέ δεν υπήρξε μοιρολάτρης διότι ποτέ δεν επερίμενεν από την μοίραν να ίδη την χώραν του προηγμένην, αλλά έθεσεν εις την υπηρεσίαν της όλο το πυρ που είχε μέσα του, κάθε δύναμιν ψυχικήν και σωματικήν»
( Ελευθέριος Βενιζέλος – αγόρευσις εις την Βουλήν τον Απρίλιον 1932 )

Τους τάφους των δυο ανδρών, επισκέπτεται κάθε χρόνο πλήθος κόσμου. Ο γύρω χώρος είναι διαμορφωμένος με έναν υπέροχο κήπο, καθίσματα, πάρκο και πετρόχτιστα δρομάκια. Στην καταπληκτική αυτή περιοχή μπορεί κανείς να θαυμάσει τα Χανιά που απλώνονται μπροστά. Την απεριόριστη και εκπληκτική αυτή θέα μπορεί κανείς να θαυμάσει και από τις καφετέριες δίπλα από το μέρος αυτό, πίνοντας τον καφέ του ή επίσης δοκιμάζοντας τα νόστιμα γλυκά που υπάρχουν εκεί!
Στους τάφους των Βενιζέλων μπορείτε να πάτε παίρνοντας το δρόμο που οδηγεί από το κέντρο των Χανίων προς το αεροδρόμιο (οδός Ακρωτηρίου), στην είσοδο της χερσονήσου του Ακρωτηρίου.

Προφήτης Ηλίας Χανίων.

Ο ιερός, ιστορικός ναός του προφήτη Ηλία, στα Χανιά, βρίσκεται στη θέση «Φρούδια Ακρωτηρίου». Το κτίσμα ανάγεται στις αρχές του 16ου αιώνα, με μορφή και χαρακτηριστικά Βενετσιάνικης τεχνοτροπίας.
Είναι δίκλιτος ναός, αφιερωμένος στους δύο σημαντικούς προφήτες-προφήτη Ηλία και Ελισσαίο του οποίου Ελισσαίου το κτίσμα είναι το αρχαιότερο.
Ναός της εποχής της Ενετοκρατίας. Βρίσκεται στη θέση «Φρούδια», στο χώρο που τάφηκαν οι Βενιζέλοι. Αρχικά είχε κτιστεί το μικρότερο, προς νότον, κλίτος του Προφήτη Ελισσαίου, σε εντελώς απλή μορφή. Κατά τα μέσα του 16ου αιώνα προστέθηκε ο μεγαλύτερος ναός του Προφήτη Ηλία, αφού κατασκευάστηκε στον αρχικό βόρειο τοίχο τοξωτό άνοιγμα επικοινωνίας. Οι δύο ναοί αποτελούν τυπικό δείγμα της μεταβατικής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής μέχρι το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα, στο χώρο κυρίως της Δυτικής Κρήτης.

Ορισμένες πηγές μαρτυρούν την ύπαρξη Μονής στην περιοχή: Στο χάρτη της Μαρκιανής βιβλιοθήκης της Βενετίας (17ος αιώνας) ανάμεσα στα μοναστήρια του Ακρωτηρίου Μελέχα φαίνεται και το «μοναστήρι του Αγίου Ηλία» (Προφήτη Ηλία). Ο Άγγλος ιερωμένος και περιηγητής του 18ου αιώνα Πόκοκ, αναφέρει ότι είδε στην ίδια περιοχή ερείπια Μονής. Κατά τα τέλη του περασμένου αιώνα ο ναός αποτελούσε ανεξάρτητη ενορία στην οποία λειτουργούσε ιερομόναχος της Αγίας Τριάδας. Μέχρι το 1983 εξυπηρετούνταν από τους ιερείς της Ευαγγελιστρίας. Έκτοτε αποτέλεσε ξεχωριστή ενορία, με παρεκκλήσιο τον Άγιο Γεώργιο Κουμπελή. Ο Ναός επισκευάστηκε με δαπάνες του Τσάρου της Ρωσίας Νικολάου μετά από βομβαρδισμό του 1897. Αργότερα «ανακαινίσθηκε» με αποτέλεσμα να αλλοιωθεί η αρχική του μορφή. Με τη συνεργασία του τωρινού ιερέα,Εμμανουήλ Μπιτζανάκη, του εκκλησιαστικού συμβουλίου και της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, πραγματοποιήθηκαν το 1987 εκτεταμένες εργασίες αποκατάστασης του. Σύντομα αρχίζουν και εργασίες αναστήλωσης του βενετσιάνικου καμπαναριού.

Ο ναός πριν το έτος 1972, ίσως και από παλαιότερα, περιστοιχίζεται από το χωριό Προφήτης Ηλίας.
Κατά το έτος 1973 και μετά την αναγκαστική απαλλοτρίωση υπό του Κράτους και προς τιμή των ενταφιασμένων εδώ-του Εθνάρχου Ελευθερίου Κ. Βενιζέλου και του υιού του Σοφοκλή Βενιζέλου- ο χώρος διαμορφώνεται στη σημερινή του μορφή, ως μνημείο Εθνικής εμβέλειας.

Ιστορικά κατέχει εξέχουσα θέση στο Πανελλήνιο και σ΄ αυτό το σημείο ανατρέχουμε στα γεγονότα του 1897 όπου στο καμπαναριό του ιερού ναού τοποθετείται η σημαία της Επανάστασης του τελευταίου ξεσηκωμού του Κρητικού λαού, για την ανάκληση της ελευθερίας του, γεγονός το οποίο επιτευχθεί. Αργότερα, μετά την εποποιία του 1940-1941, ο χώρος επιστρατεύεται από τους Γερμανούς, ως χώρος κεντρικής τροφοδοσίας πολεμικού υλικού. Ο δε ναός χρησιμοποιήθηκε ως ιδιαίτερος χώρος διαμονής του διοικητού.
Σήμερα ο Ιερός Ναός, αποτελεί το κέντρο λατρείας, μιάς αναπτυσσόμενης ενορίας και όχι μόνο, προσφέροντας καθημερινώς τα ιερά μυστήρια της Εκκλησίας μας.

O επαναστάτης που έκανε το κορμί του κοντάρι σημαίας

Ξημέρωμα του 1897 η Κρήτη «βράζει» από τις θηριωδίες των Τούρκων. Οι Κρητικοί αποφασίζουν να κηρύξουν την Ένωση με την μητέρα Ελλάδα. Στον Προφήτη Ηλία του Ακρωτηρίου Χανίων Κρήτης οχυρώνονται οι επαναστάτες και υψώνουν την ελληνική σημαία, που τους παρέδωσε ο ύπαρχος του θωρηκτού «Ύδρα» Κωνσταντίνος Κανάρης, εγγονός του ναύαρχου Κανάρη.
Εκτός από τους τούρκους, έχουν να αντιμετωπίσουν και την αντίδραση των Μεγάλων Δυνάμεων (Ιταλίας, Γαλλίας, Αυστρίας, Γερμανίας, Αγγλίας και Ρωσίας), που στις 9 Φεβρουαρίου 1897, ξεκινούν σφοδρό βομβαρδισμό.

Μία από τις οβίδες κτυπά και καταρρίπτει τον ιστό με την ελληνική σημαία. Ο οπλίτης Σπύρος Καγιαλές-Καγιαλεδάκης με μεγάλο κίνδυνο για την ζωή του πετάγεται μέσα στην πύρινη κόλαση του βομβαρδισμού, ξαναστήνει τον ιστό και η σημαία κυματίζει και πάλι περήφανη.
Μια νέα οβίδα καταρρίπτει και πάλι τον ιστό. Ο Σπύρος Καγιαλές-Καγιαλεδάκης τον ξαναστήνει όπως πριν.

Τρίτη οβίδα θρυμματίζει πια τον ιστό και ρίχνει κάτω την σημαία. Τότε συνέβη κάτι το απίστευτο, κάτι ανεπανάληπτο:
Ο Σπύρος Καγιαλές – Καγιαλεδάκης αρπάζει την σημαία και την ανυψώνει κάνοντας το ίδιο του το σώμα κοντάρι!

Μόλις οι ναύαρχοι του ενωμένου στόλου είδαν με τα κιάλια ότι η σημαία και πάλι κυματίζει με κοντάρι έναν… επαναστάτη, δεν πίστευαν στα μάτια τους και αμήχανοι διέταξαν παύση πυρός. Το στρατόπεδο δονείται από ζητωκραυγές και πανηγυρισμούς. Στο ελληνικό θωρηκτό «‘Υδρα» ψέλνεται ο εθνικός ύμνος. Ζητωκραυγές και χειροκροτήματα ακούγονται πλέον όχι μόνο από τα ελληνικά, αλλά και από τα ιταλικά και γαλλικά πλοία!!!

Ο Ιταλός επικεφαλής του στόλου των Μεγάλων Δυνάμεων, υποναύαρχος Κανεβάρο, γράφει στα απομνημονεύματά του:

«Μου έκανε βαθιά εντύπωση η ψυχραιμία των επαναστατών. Μου έφερε δάκρυα στα μάτια η στάση των. Μου συγκλονιζόταν η ψυχή όταν μετά από κάθε οβίδα ακουγόταν η ζητωκραυγή: Ζήτω η Ελλάς. Η ανύψωση της σημαίας με αυτόν τον τόσο ηρωικό τρόπο, αποτέλεσε μια στιγμή της ζωής μου που δεν θα λησμονήσω ποτέ. Η ψυχή μου ήταν απ’ αρχής μαζί τους, όπως και των πληρωμάτων μου, που βομβάρδιζαν με πόνο στην καρδιά και ζητωκραυγάζοντας τους γενναίους.»

Όπως διηγήθηκε αργότερα ο ίδιος ο εθνάρχης Ελευθέριος Βενιζέλος, που πρωτοστατούσε στα γεγονότα της εποχής, ο ναύαρχος Κανεβάρο του είχε πει, πως έμεινε άναυδος από θαυμασμό για την ωραία αυτή και κατ’ εξοχήν ηρωική πράξη του Σπύρου Καγιαλέ – Καγιαλεδάκη, που εκείνη ακριβώς την ημέρα νίκησε -στην κυριολεξία- την ευρωπαϊκή διπλωματία. Όχι μόνο γιατί προκάλεσε την άμεση παύση του βομβαρδισμού του Ακρωτηρίου, αλλά και την υποβολή, από τους ναυάρχους, ευνοϊκών εισηγήσεων προς τις κυβερνήσεις τους. Με αποτέλεσμα μετά από λίγους μήνες να κερδίσει η Κρήτη την αυτονομία της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία που προηγήθηκε της Ένωσής της με την Ελλάδα.

Η πρώτη θετική εξέλιξη «προαναγγέλθηκε» δύο μέρες μετά την ηρωική όσο και μοναδική στην ιστορία, πράξη του Σπύρου Καγιαλέ – Καγιαλεδάκη, με την Προκήρυξη των Ναυάρχων του ενωμένου στόλου Ιταλίας, Γαλλίας, Αυστρίας, Γερμανίας, Αγγλίας και Ρωσίας.

Ο δήμος Ακρωτηρίου γιορτάζει κάθε χρόνο την επέτειο του βομβαρδισμού της 9ης Φεβρουαρίου 1897 και μαζί τιμά με καταθέσεις στεφάνων στον ανδριάντα του (δίπλα στους Τάφους των Βενιζέλων), τον ήρωα Σπύρο Καγιαλέ – Καγιαλεδάκη, που έγινε σύμβολο στον αγώνα των Κρητικών για την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.

Πληροφορίες: Διαδίκτυο