Αντώνιος Πισσάνος: «Θέλησις» 🌿

«Οι άνθρωποι δεν στερούνται δυνάμεως, αλλά θελήσεως» Βίκτωρ Ουγκώ-

Θέλησις! Τι είναι αυτή η ιδιότης του ανθρωπίνου οργανισμού, εις την οποίαν τόσοι χαρακτηρισμοί έχουν δοθή. Οι Γάλλοι λέγουν: το θέλειν εστί δύνασθαι, οι δε Άγγλοι πάλιν το περίφημον: όπου υπάρχει θέλησις υπάρχει και τρόπος.
Ασφαλώς το σπουδαιότερον πράγμα εις τον κόσμον αυτόν είναι η θέλησις. Διότι η θέλησις σας κάμει να…μπορείτε. Ο,τι έγινε και γίνεται εις την ζωήν μας, προέρχεται από την θέλησιν. Διότι αυτή είναι η δύναμις η διευθύνουσα όλας τας άλλας όταν την κατευθύνωμεν καταλλήλως.

Είναι ανάγκη να πω ότι όλοι οι φιλόσοφοι, όλοι οι διανοούμενοι, όλοι οι συγγραφείς, αναγνώρισαν την υπέροχον δύναμιν της θελήσεως και ότι δεν υπήρξεν άνθρωπος ανώτερος χωρίς αυτήν την ιδιότητα;
Ασφαλώς, επαναλαμβάνω, το σπουδαιότερον πράγμα εις τον κόσμον είναι η θέλησις. Αυτή κάμει τον άνθρωπον γίγαντα, του δίδει δυνάμεις αι οποίαι τον καθιστούν ικανόν να κυβερνήση και βασίλεια ακόμη, είναι δε ο θεμέλιος λίθος του οικοδομήματος της ανθρωπίνης τελειότητος. Ο έχων θέλησιν άνθρωπος περνά τα εμπόδια, λυγίζει τας αντιστάσεις και φθάνει στον σκοπόν του. Η θέλησις είναι ισχυροτέρα από την έξιν, από το ποτόν, από την κακίαν, την αδιαφορίαν, την ανηθικότητα.
Και αυτό το πνεύμα, η ιδιοφυΐα, έρχεται εις δευτέραν μοίραν από την θέλησιν. Τίποτε δεν είναι αδύνατον στον άνθρωπον που θέλει. Οταν θελήσετε, και αυτά τα εμπόδια γίνονται ευκαιρίαι. Υπάρχουν άνθρωποι ευφυείς, μορφωμένοι, με πολλά προσόντα, αλλά δεν δημιουργούν διότι στερούνται θελήσεως, ενώ άλλοι κατώτεροι επιτυγχάνουν διότι έχουν θέλησιν.

Αι πιθανότητες της θελήσεως είναι ανεξερεύνητοι. Είναι μία άγνωστος θάλασσα η οποία μας παρουσιάζει εκπλήξεις όσον την εξερευνούμε.
Είδαμε περίπου το τι μπορεί κανείς να επιτύχη όταν έχη θέλησιν, όταν γεννήθηκε μ’ αυτό το χάρισμα, μ’ αυτό το δώρον. Αλλά εκείνο που ενδιαφέρει να μάθετε είναι ότι η θέλησις δεν είναι μόνον φυσικόν χάρισμα. Είναι δυνατόν να αποκτηθή, όπως αποκτάται κάθε άλλη ιδιότης, όπως λ.χ. η ευγένεια του χαρακτήρος. Πρός τούτο δεν χρειάζονται μεγάλαι διατυπώσεις. Αρκεί να λάβετε την απόφασιν να αποκτήσετε θέλησιν.
Η ψυχολογία διδάσκει ότι μπορούμε να ξαναφτιάξωμε τους εαυτούς μας, η δε θεωρία ότι αι διανοητικαί ιδιότητες δύνανται τελείως να μεταβληθούν και να δυναμώσουν, έχει τελείως αποδειχθή με πρακτικά πειράματα. Η θέλησις ενός αδυνάτου μπορεί να μεταβληθή, να αναπτυχθή, και να φθάση την θέλησιν του ισχυρότερου ανθρώπου.

Λίγοι γνωρίζουν τι, πραγματικά, είναι η θέλησις. Συχνά την συγχέουν με την ορμήν, την ισχυρογνωμοσύνην, με τις φωνές, με τον θόρυβο που κάμουν ωρισμένοι άνθρωποι. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις δεν πρόκειται παρά περί ελαττωμάτων. Ανθρωποι ισχυρογνώμονες και βίαιοι, δεν μπορούν να παραμείνουν σ’ ένα σχέδιον, ή να κρίνουν τας πράξεις των. Αυτοί δεν έχουν παρά στιγμιαίαν θέλησιν η οποία εξαφανίζεται τόσον γρήγορα όσον και εμφανίζεται. Θέλησιν παραπαίουσαν, χωρίς σκοπόν. Δεν μένει δε ύστερα από αυτήν, παρά η ατονία και η απογοήτευσις. Η θέλησις είναι δύναμις, όταν είναι αδιάφορος μπροστά στα γεγονότα, όταν είναι πειθαρχική.

Η θέλησις δεν πρέπει να είναι το αποτέλεσμα στιγμιαίων περιστάσεων ούτε και να κινήται από παροδικάς αφορμάς. Σταθερά προσήλωσις· αυτή είναι η εκδήλωσις της θελήσεως.
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν θέλησιν. Νομίζουν ότι έχουν. Και επειδή δεν έχουν και αποτυγχάνουν, τα βάζουν με την τύχην, ενώ πρέπει να αναγνωρίσουν την έλλειψην των αυτήν, και να φροντίσουν να αποκτήσουν θέλησιν.

Δεν θα εξετάσω λεπτομερώς εδώ, το γιατί ο πολύς κόσμος στερείται θελήσεως. Οι μη έχοντες θέλησιν άνθρωποι έπρεπε να αποτελούν τας εξαιρέσεις, ενώ ο μεγάλος αριθμός των κατήντησε κανών. Ο θεός φροντίζει πάντοτε να δίδη τα μέσα εις τα πλάσματά του διά να απολαμβάνουν των αγαθών της ζωής. Δυστυχώς η προσπάθεια που καταβάλλεται διά να δαμασθούν τα παιδιά, οι φόβοι που τους εμπνέομεν, η δυσπιστία και τόσα άλλα, τους τσακίζουν την θέλησιν. Και προτού βγουν στη ζωή, ζητούν καταφύγια. Παλαίουν, φοβούμενοι, μη τολμώντες να δουν ποιό μπροστά. Αλλοίμονον δε εάν στα πρώτα των βήματα τους συμβούν ατυχήματα. Αυτοί οι άνθρωποι είναι χαμένοι, καίτοι εάν εγνώριζον, μπορούσαν να αντλήσουν διδάγματα και να χρησιμοποιήσουν τα ατυχήματα γιά σκαλοπάτια που θα τους ανέβαζαν στην επιτυχία.

Εις οιανδήποτε κατηγορίαν λοιπόν, και αν ανήκετε, λάβετε την απόφασιν να αποκτήσετε θέλησιν. Προς τούτο δεν χρειάζονται και μεγάλαι προσπάθειαι όσας αρχικώς φαντάζεσθε· τα πράγματα είναι τόσον απλά όσον και το αλφάβητον. Μία αυθυποβολή συνεχής και μικραί τινες προσπάθειαι θα θέσουν εις την διάθεσίν σας την μεγάλην δύναμην της θελήσεως.

´Ενα θηρίον υπάρχει μέσα σας το οποίον πρέπει να δαμάσετε. Πόσες φορές δεν αποφασίσατε κάτι να κάμετε και μία εσωτερική δύναμις ακαθόριστος σας ημπόδιζεν; Αποφασίζετε να σηκωθήτε πρωί αλλά την ώρα που θέλετε… δεν μπορείτε! Βαρύνεσθε, αναβάλλετε. Λέγετε λίγα λεπτά ακόμη! Και τα λίγα λεπτά περνούν, συμπληρώνεται ώρα και δεν μπορείτε να σηκώσετε τα σκεπάσματα από πάνω σας. Τα βάζετε με τον εαυτό σας γιατί δεν μπορείτε να κυριαρχήσετε επάνω του. Ναι· είναι αλήθεια, ότι το θηρίον – ας το πούμε έτσι – υπάρχει. Αλλά θέλει διαπαιδαγώγησιν. Και τότε αυτό όχι μόνον δεν θα σας εμποδίζει αλλά και θα σας βοηθεί.
Οι τόσον προοδευμένοι περί την ψυχικήν Επιστήμην πρόγονοί μας, μετέδιδον τα πορίσματα όλων των παρατηρήσεών των δια μύθων. Και το ζήτημα της θελήσεως δεν ήτο δυνατόν να το αφήσουν έξω. Η Αριάδνη δίδουσα τον μίτον εις τον Θησέα δια να βγει από τον λαβύρινθον δεν συμβολίζει παρά την θέλησιν ανθρώπου η οποία τον βγάζει από τα σκοτάδια και τον οδηγεί προς το φως. Ο Μινώταυρος λοιπόν, είναι το εντός μας θηρίον, το οποίον πρέπει να νικήσωμεν.

«Μπορώ και θέλω!» Αυταί αι λέξεις πρέπει να είναι στο μυαλό σας διαρκώς.
«Θέλειν!» Αρκετά δυνατά, αρκετόν χρόνον! Αυτό είναι το άπαντον της επιτυχίας.
Υπάρχει μία μαγική δύναμις, μία πραγματική ιδρυτική δύναμις, εις τας προσπαθείας σας δια να γίνετε ό,τι επιθυμείτε να γίνετε, δια να εξασφαλίσετε τον χαρακτήρα και τας ιδιότητας τας οποίας επιθυμείτε να κατέχετε.
Επιθυμείτε την υγείαν; Μη σκεφθήτε ουδέποτε ότι δύνασθε να ασθενήσετε. Λάβετε στάσιν υγιούς· σκεφθήτε την υγείαν· παραδεχθήτε ότι είσθε τελείως υγιής.
Το αυτόν δύναταί τις να είπη δια την ευδαιμονίαν. Μη νομίσετε ουδέποτε ότι θα είσθε πτωχοί. Λάβετε στάσιν ευδαίμονος. Ενεργείτε, σκέπτεσθε, ενδύεσθε ως άνθρωπος ευδαίμων.

Αν θέλετε να είσθε γενναίοι, έχετε πάντοτε την σκέψιν ότι δεν έχετε να φοβηθείτε τίποτε, ότι επ’ ουδενί λόγω θα γίνετε τυφλοί.
Αν η δειλία σας σας κάμνει να υποφέρετε, πείσατε τον εαυτόν σας ότι δεν θα φοβηθείτε πλέον τίποτε. Υψώσατε την κεφαλήν: διακηρύξατε τον ανδρισμόν σας, λάβετε την απόφασην να νικήσετε αυτήν την αδυναμίαν του χαρακτήρος σας.

🌿
Αποσπάσματα από το βιβλίο του Αντωνίου Πισσάνου «Μπορείς»
1977 πρότυπον εκδοτικόν γραφείον «Πρόοδος» Αθήναι.

Πίνακες: Christian Schloe.